15:1 | الر (اسرار این حروف نزد خدا و رسول است) این است آیات کتاب خدا و قرآنی که (راه حق و باطل را) روشن و آشکار میگرداند. |
15:2 | کافران (چون چشم حقیقت بین بگشایند) ای بسا آرزو کنند که کاش مسلم و خداپرست بودند. |
15:3 | (ای رسول ما) این کافران (لجوج) را واگذار تا به خورد و خواب طبیعت و لذات حیوانی سرگرم باشند و آمال و اوهام دنیوی آنان را غافل گرداند، پس (نتیجه این کامرانی بیهوده را) به زودی خواهند یافت. |
15:4 | و ما هیچ ملک و ملتی را هلاک نکردیم جز به هنگامی معین. |
15:5 | هیچ قومی از اجل خود (از آنچه در علم حق معین است یک لحظه) پس و پیش نخواهند افتاد. |
15:6 | و کافران گفتند: ای کسی که (مدعی آنی که) قرآن از جانب خدا بر تو نازل شده تو (به عقیده ما) محققا دیوانهای. |
15:7 | اگر راست میگویی (و بر تو فرشتگان خدا نازل میشوند) چرا فرشتگان را نزد ما نمیآری؟ |
15:8 | ما فرشتگان را جز به حق (و حکمت و مصلحت) نمیفرستیم، و آن گاه که بفرستیم دیگر کافران مهلتی نخواهند یافت. |
15:9 | البته ما قرآن را بر تو نازل کردیم و ما هم آن را محققا محفوظ خواهیم داشت. |
15:10 | و ما پیش از تو هم رسولانی بر امم سالفه فرستادیم. |
15:11 | و هیچ رسولی بر آن مردم نمیآمد جز آنکه به استهزای او میپرداختند. |
15:12 | این گونه ما قرآن را (روشن) در دل زشتکاران وارد سازیم، |
15:13 | لیکن به آن ایمان نمیآورند، و البته عادت امم سابقه هم (مانند امت تو بر همین انکار و استهزا نسبت به رسولان و کتب آسمانی) گذشت. |
15:14 | و اگر ما بر این کافران امتت دری از آسمان بگشاییم تا دائم بر آسمانها عروج (یا فرشتگان بر آنها نزول) کنند، |
15:15 | باز هم خواهند گفت: چشمان ما را فرو بستهاند، بلکه در ما سحر و جادویی به کار بردهاند. |
15:16 | و همانا ما در آسمان کاخهای بلند برافراشتیم و بر چشم بینایان عالم آن کاخها را به زیب و زیور بیاراستیم. |
15:17 | و آن را از (دستبرد) هر شیطان مردودی محفوظ داشتیم. |
15:18 | لیکن هر شیطانی برای سرقت سمع (یعنی برای دزدیدن و دریافتن سخن فرشتگان عالم بالا) به آسمان نزدیک شود تیر شهاب و شعله آسمانی او را تعقیب کند. |
15:19 | و زمین را هم ما بگستردیم و در آن کوههای عظیم بر نهادیم و در آن از هر گیاه و هر نبات مناسب و موافق حکمت و عنایت برویانیدیم. |
15:20 | و در این زمین هم لوازم معاش و زندگانی شما را مهیا کردیم و هم بر سایر حیوانات که شما به آنها روزی نمیدهید قوت و غذا فراهم ساختیم. |
15:21 | و هیچ چیز در عالم نیست جز آنکه منبع و خزانه آن نزد ماست ولی ما از آن بر عالم خلق الاّ به قدر معین (که مصلحت است) فرو نمیفرستیم. |
15:22 | و ما بادهای باردار کننده (رحم طبیعت) را فرستادیم، آنگاه باران را از آسمان فرود آوردیم تا به آن آب، شما را سیراب گردانیدیم و گر نه شما نمیتوانستید آبهایی (برای وقت حاجت خود در هر جای زمین از کوه و دره و بیابان و صحرا) منبع ساخته و جاری سازید. |
15:23 | و محققا ماییم که زنده میکنیم و میمیرانیم و وارث (همه خلق که فانی میشوند) ما هستیم. |
15:24 | و البته ما به همه گذشتگان و آیندگان شما آگاهی کامل داریم. |
15:25 | و البته خدای تو همه خلایق را در قیامت محشور خواهد کرد، که کار او از روی علم و حکمت است. |
15:26 | و همانا ما انسان را از گل و لای کهنه متغیر بیافریدیم. |
15:27 | و طایفه دیوان را پیشتر از آتش گدازنده، خلق کردیم. |
15:28 | و (یاد آر) آن گاه که پروردگارت به فرشتگان عالم اظهار فرمود که من بشری از ماده گل و لای کهنه متغیر، خلق خواهم کرد. |
15:29 | پس چون آن (عنصر) را معتدل بیارایم و در آن از روح خویش بدمم همه (از جهت حرمت و عظمت آن روح الهی) بر او سجده کنید. |
15:30 | پس همه فرشتگان سجده کردند. |
15:31 | مگر ابلیس که از همراهی با سجده کنندگان امتناع ورزید. |
15:32 | خدا فرمود که ای شیطان، برای چه تو با ساجدان عالم سر فرود نیاوردی؟ |
15:33 | شیطان پاسخ داد که من هرگز به بشری که از گل و لای کهنه متغیر خلقت کردهای سجده نخواهم کرد. |
15:34 | خدا هم (به او قهر و عتاب) فرمود که از صف ساجدان (و از بهشت مطیعان) خارج شود که تو رانده درگاه ما شدی. |
15:35 | و لعنت ما تا روز جزا بر تو محقق و حتمی گردید. |
15:36 | شیطان از خدا درخواست کرد که پروردگارا، پس مرا تا روز قیامت که خلق مبعوث میشوند مهلت و طول عمر عطا فرما. |
15:37 | خدا فرمود: آری تو را مهلت خواهد بود. |
15:38 | تا به وقت معین و روز معلوم (شاید مرا تا قیامت یا نفخه صور اول یا ظهور دولت ولی عصر یا ظهور حکومت عقل انسان بر نفس و هوای او باشد). |
15:39 | شیطان گفت: خدایا، چنانکه مرا به گمراهی و هلاکت کشاندی من نیز در زمین (هر باطلی را) در نظر فرزندان آدم جلوه میدهم (تا از یاد تو غافل شوند) و همه آنها را به گمراهی و هلاکت خواهم کشاند. |
15:40 | به جز بندگان پاک و برگزیده تو را. |
15:41 | خدا فرمود: همین (اخلاص و پاکی سریرت) راه مستقیم به (درگاه رضای) من است. |
15:42 | و هرگز تو را بر بندگان (برگزیده) من تسلط و غلبه نخواهد بود لیکن اقتدار و سلطه تو بر مردم گمراهی است که پیرو تو شوند. |
15:43 | و البته وعدهگاه جمیع آن مردم گمراه نیز آتش دوزخ خواهد بود. |
15:44 | که آن دوزخ را هفت در است که هر دری برای ورود دستهای از گمراهان معین گردیده است. |
15:45 | البته اهل تقوا در باغها و نهرهای جاری خواهند بود. |
15:46 | (به آنها خطاب شود که) شما با درود و سلام و با کمال ایمنی و احترام به بهشت ابد وارد شوید. |
15:47 | و ما آیینه دلهای پاک آنها را از کدورت کینه و حسد و هر خلق ناپسند به کلی پاک و پاکیزه ساختیم و همه برادروار روبروی یکدیگر بر تختهای عزت بنشینند. |
15:48 | در حالتی که هیچ رنج و زحمت در آنجا به آنها نرسد و هرگز از آن بهشت ابد بیرونشان نکنند. |
15:49 | (ای رسول ما) بندگان مرا آگاه ساز که من بسیار آمرزنده و مهربانم. |
15:50 | و نیز عذاب من بسیار سخت و دردناک است. |
15:51 | و هم بندگانم را از حکایت (فرشتگان) مهمانان ابراهیم آگاه ساز. |
15:52 | که چون آن مهمانان بر ابراهیم وارد شدند و بر او سلام دادند ابراهیم (مضطرب شده) گفت: ما از شما (که بدون اذن و بیموقع بر ما در آمدید) بیمناکیم. |
15:53 | فرشتگان گفتند: هیچ مترس که ما آمدهایم تو را به پسری دانا بشارت دهیم. |
15:54 | ابراهیم گفت: آیا مرا در این سن پیری مژده فرزند میدهید؟نشانه این مژده چیست؟ |
15:55 | گفتند: ما تو را به حق و حقیقت بشارت دادیم و تو هرگز نومید مباش. |
15:56 | ابراهیم گفت: به جز مردم گمراه چه کسی از لطف خدای خود نومید میشود؟ |
15:57 | آن گاه ابراهیم پرسش کرد که ای رسولان حق، باز گویید که بر چه کار مبعوث شدهاید؟ |
15:58 | فرشتگان پاسخ دادند که ما بر هلاک قومی زشتکار فرستاده شدهایم. |
15:59 | (که آن قوم مجرم لوطند که به جرم عمل بد هلاک شوند) مگر اهل بیت لوط که همه آنها را از بلا نجات خواهیم داد. |
15:60 | جز زن لوط که آن هم (چون با بدان همدست است) چنین مقرر داشتیم که از بازماندگان باشد (و با زشتکاران هلاک شود). |
15:61 | و چون فرشتگان بر لوط و خانواده او وارد شدند. |
15:62 | لوط با فرشتگان گفت: شما اشخاصی نا آشنایید! |
15:63 | فرشتگان پاسخ دادند که ما بر انجام چیزی (یعنی وعده عذاب) که قومت در آن به شک و انکار بودند فرستاده شدیم. |
15:64 | و به حق و راستی به سوی تو آمدهایم و آنچه گوییم صدق محض است. |
15:65 | پس تو ای لوط، خانوادهات را در پاسی از شب از این دیار بیرون بر و خود از پی آنان روانه شو و هیچ یک از شما باز پس ننگرد بلکه بدان سو که مأمورید به سرعت روان شوید. |
15:66 | و بر او این فرمان را وحی کردیم که قومت تا آخرین افراد، صبحگاه هلاک میشوند. |
15:67 | و (در آن شب که فرشتگان به شکل جوانهای زیبا به خانه لوط در آمدند) قوم لوط آگاه شده خوشحال (به خیال کامرانی به خانه او) آمدند. |
15:68 | لوط به قوم خود گفت: این جوانان در منزل من مهمانند، مرا شرمسار مکنید. |
15:69 | و از خدا بترسید و مرا خجل مگردانید. |
15:70 | قوم گفتند: مگر ما تو را از (میزبانی و حمایت) عالمیان منع نکردیم؟ |
15:71 | لوط به قوم خود گفت: من این دخترانم را به نکاح شما میدهم تا اگر خیال عملی دارید انجام دهید. |
15:72 | (ای محمد) به جان تو قسم که این مردم دنیا همیشه مست شهوات نفسانی و به حیرت و غفلت و گمراهی خواهند بود. |
15:73 | باری، قوم لوط هنگام طلوع آفتاب به صیحه آسمانی همه هلاک شدند. |
15:74 | و شهر و دیار آنها را زیر و زبر ساخته و آن قوم را سنگباران عذاب کردیم. |
15:75 | و در این عذاب هوشمندان را عبرت و بصیرت بسیار است. |
15:76 | و این ویرانه اکنون بر سر راهی است بر قرار. |
15:77 | همانا در این عقوبت بدکاران عالم، اهل ایمان را آیت و عبرتی است. |
15:78 | و اهل شهر ایکه (قوم شعیب) هم بسیار مردم ستمکاری بودند. |
15:79 | آنها را نیز به کیفر رسانیدیم، و این هر دو شهر (یعنی شهر سدوم و ایکه یا مدین که دیار قوم لوط و شعیب بود، برای اهل اعتبار) بر رهگذری آشکار قرار دارند. |
15:80 | و اصحاب حجر (قوم صالح) هم رسولان را به کلی تکذیب کردند. |
15:81 | و از آیاتی که ما بر آنان فرستادیم رو گردانیدند. |
15:82 | و در کوهها منزل میساختند تا از خطر ایمن باشند. |
15:83 | پس صبحگاهی صیحه عذاب (قهر ما) همه آنها را نابود کرد. |
15:84 | و به فراز کوه با همه ذخائر و ثروت از هلاک ایمن نگردیدند. |
15:85 | و ما آسمانها و زمین و هر چه را که در بین آنهاست جز به حق (و برای مقصودی صحیح و حکمتی بزرگ) خلق نکردهایم، و البته ساعت قیامت (که غرض و مقصود اصلی خلقت شماست) خواهد آمد، اکنون تو (ای رسول ما، از این منکران) نیکو در گذر (یعنی با خلق خوش آنها را به حق دعوت کن و اگر نپذیرند دلتنگ مباش). |
15:86 | محققا پروردگار تو آفریننده دانایی است (که بیمقصود خلق را نیافریده، البته هر کسی به نتیجه عملش خواهد رسید). |
15:87 | (ای محمد) همانا هفت آیت با ثنا (و دعا که قسمت بین خدا و عبد شده و در هر نماز دو بار خوانده میشود، یعنی سوره حمد) و این قرآن با عظمت را بر تو فرستادیم. |
15:88 | توبه این ناقابل متاع دنیوی که به طایفهای از مردم کافر دادیم البته چشم مدوز و بر اینان اندوه مخور و اهل ایمان را زیر پر و بال خود گیر (و با کمال حسن خلق بپروران). |
15:89 | و بگو: من همان رسولم که برای اندرز و ترسانیدن (خلق از عذاب قهر خدا) با دلیلی روشن آمدهام. |
15:90 | آن گونه عذابی که بر کسانی که آیات خدا را قسمت کردند (یعنی یهود و نصاری) نازل نمودیم. |
15:91 | آنان که قرآن را (به میل خود و غرض فاسد خویش) جزء جزء و پاره پاره کردند (بعضی را قبول و بعضی را رد کردند). |
15:92 | قسم به خدای تو که از همه آنها سخت مؤاخذه خواهیم کرد. |
15:93 | از آنچه میکردهاند. |
15:94 | پس تو آشکارا آنچه مأموری (به خلق) برسان و از مشرکان روی بگردان. |
15:95 | همانا ما تو را از شر استهزا کنندگان محفوظ نمودیم. |
15:96 | آنان که با خدای یکتا خدایی دیگر قرار دهند، پس به زودی خواهند دانست. |
15:97 | و ما محققا میدانیم که تو از آنچه امت (در طعنه و تکذیب تو) میگویند سخت دلتنگ میشوی. |
15:98 | پس به ذکر اوصاف کمال پروردگارت تسبیح گو و از نمازگزاران باش (تا به یاد خدا شاد خاطر شوی). |
15:99 | و دایم به پرستش خدای خود مشغول باش تا یقین (ساعت مرگ و هنگام لقای ما) بر تو فرا رسد. |